Witamina D jest jedną z najbardziej niezwykłych witamin. Jest hormonem, który powstaje z cholesterolu pod wpływem słońca – stąd częste określenie: “witamina słońca”. Okazuje się, że im mniej witaminy D, tym więcej zapaleń. Wzmocnienie kości, podniesienie odporności, walka z nowotworami, niwelowanie nadciśnienia, a nawet odchudzanie – witamina D jest dobra na wszystko.
Witamina D pełni bardzo wiele ważnych funkcji w organizmie, a jej niedobór jest równie mocno szkodliwy, co nadmiar. Czerpać z jej dobrych właściwości możemy przede wszystkim na słońcu, a gdy go nie ma, trzeba zadbać o dobrą dietę oraz suplementy.
Witamina D na mocne kości
Układ kostny kształtuje się aż do osiągnięcia dorosłości – w momencie skończenia 19 lat w szkielecie znajduje się ponad 90 proc. docelowej masy kostnej. Już około 40. roku życia ubytek kości jest szybszy niż proces ich odtwarzania. W takiej sytuacji zażywanie witaminy D na mocne kości jest kluczowe. Odpowiada ona bowiem nie tylko za wzmocnienie układu kostnego, ale też zwiększa wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego i intensyfikuje tworzenie osteoblastów (komórek tworzących kości). Gdy brakuje osteoblastów, kości stają się słabe, prowadzi to do osteopenii, a nawet osteoporozy.
Witamina D to nie jedyna substancja, która jest potrzebna do prawidłowego rozwoju kości. Ważne są również:
- witamina C –jej kluczowe znaczenie to synteza kolagenu, który jest podstawowym składnikiem organicznym szkieletu. Witamina C ma też wpływ na gęstość kości
- witamina K – dzięki tej witaminie wapń wiąże się w kościach, a gdy jej brakuje, powstawanie tkanki kostnej ulega zaburzeniu. Ma ogromny wpływ na przeciwdziałanie osteopenii i osteoporozie
- magnez – ma bardzo duży wpływ na gęstość mineralną kości, poprzez związki z wapniem i fosforem
- słońce – w dużej mierze dzięki niemu możliwe są produkcja i wchłanianie witaminy D. To jedyna witamina, którą organizm może wytwarzać samodzielnie
Witamina D a odporność
Witamina D ma wpływ również na odporność organizmu. W miesiącach zimowych,
zimowych, gdy brakuje słońca, najwięcej chorujemy. Dzieje się tak dlatego, ponieważ wytwarzamy wtedy mniej witaminy D, która bierze udział w reakcji immunologicznej organizmu. Witamina D zwiększa odporność organizmu, pobudza układ odpornościowy, wspierając limfocyty T w walce z infekcjami. W okresie poinfekcyjnym przyspiesza rekonwalescencję organizmu.
Rola witaminy D w procesach immunologicznych to ważne zagadnienie. Naukowcy postulują, że właśnie ta witamina może mieć większy wpływ na walkę z infekcjami niż witamina C. Przypuszcza się również, że jej poziom odgrywa znaczącą rolę w depresji. Gdy brakuje witaminy D, nie tylko przeziębiamy się, ale również częściej cierpimy na stany zapalne skóry i spojówek, bóle mięśni. Nadmiar tej substancji również nie jest korzystny. Symptomy zbyt dużej ilości witaminy D to: podniesiony poziom wapnia we krwi, bóle głowy, oczu i brzucha oraz biegunki.
Witamina D a nowotwory
Naukowcy coraz więcej mówią o roli witaminy D w profilaktyce nowotworów. Otóż witamina D dzięki jednemu z aktywnych metabolitów może zapobiec rakowi sutka, jajnika, prostaty, płuc, jelita grubego oraz czerniaka. Obecność witaminy D hamuje rozwój komórek nowotworowych i tworzenie nowych naczyń krwionośnych, odżywiających guza.
Witamina D a nowotwory to zagadnienie wciąż badane przez naukowców. Im wyższe stężenie tej witaminy w organizmie, tym mniejsze szanse zachorowania na raka. Już teraz wiadomo, że witamina D pomaga równieżosobom, które już zachorowały. Zaledwie dwa lata temu naukowcy z Uniwersytetu Edynburskiego udowodnili, że są w stanie zwiększać szanse na przeżycie w przypadku raka jelita grubego. Witamina D jest niezwykle pomocna również w terapii raka prostaty. Przypuszcza się, że tak rewelacyjne wyniki terapii są osiągane poprzez zwiększenie podatności komórek nowotworowych na działanie leków nowotworowych.
Witamina D na nadciśnienie
Witamina D niweluje również nadciśnienie tętnicze. Prawdą jest, że “witamina słońca” doskonale sprawdza się w profilaktyce chorób związanych z zaburzeniami metabolicznymi, np. nadciśnienia tętniczego, cukrzycy czy chorobów autoimmunologicznym.Witamina D zapobiega podnoszeniu poziomu cholesterolu, dzięki czemu hamuje choroby układu krążenia. Stąd witamina D jest dobrym rozwiązaniem profilaktycznym na nadciśnienie.
Witamina D pomaga w odchudzaniu
Z wielu różnych zastosowań witaminy D, wyłania się również takie, że pomaga ona w odchudzaniu. Witamina D w połączeniu z wapniem obniża produkcję kortyzolu, czyli hormonu stresu, dzięki czemu organizm szybciej traci na wadze. Udowodniono, że szybciej chudną te osoby, które mają większe stężenie witaminy D w organizmie.
Witamina D przyspiesza odchudzanie, ale niestety może również przyspieszyć tycie, szczególnie w obrębie pasa. Za taki stan rzeczy odpowiada hormon leptyna, który zawiadamia mózg, że organizmowi nie potrzeba więcej jedzenia. Gdy jednak witaminy D jest zbyt dużo, zaczynamy odczuwać zwiększony apetyt.
Jak uzupełniać witaminę D?
Chcąc zadbać o właściwy poziom witaminy D, powinniśmy:
- dużo przebywać na słońcu (może to być 15-20 minut dziennie),
- dobrze się odżywiać (witaminę D można znaleźć w rybach morskich, najlepiej gotowanych lub pieczonych oraz w jajkach, produktach mlecznych, wątróbce, olejach roślinnych),
- uprawiać sport,
- dbać o równowagę psychiczną (witamina D ma również związek z psychiką człowieka – chroni przed depresją, otępieniem oraz chorobą Alzeheimera).