Naukowcy od dawna podejrzewali, że zmiany w składzie i ilości mikroflory jelitowej mogą wpływać na wahania masy ciała. Wyniki badań coraz jaśniej pokazują, że jednym z czynników przyczyniających się do rozwinięcia otyłości, jest niewłaściwy skład mikrobiomu jelit.
Jedne z pierwszych badań na temat powiązania między składem flory bakteryjnej, a masą ciała prowadzono w 2004 roku na Uniwersytecie w St. Louis. Choć początkowo do tematu podchodzono sceptycznie, zaledwie rok później biologowi Robowi Knightowi, przy wykorzystaniu nowatorskich metod badania mikrobiomu, udało się potwierdzić, że myszy otyłe i o normalnej wadze mają odmienny skład mikroflory jelitowej. To zaowocowało wzmożonym zainteresowaniem tematem wpływu bakterii jelitowych na masę ciała.
W dalszych badania potwierdzono, że podobne różnicę w składzie i ilości bakterii jelitowych można zaobserwować również u ludzi otyłych i o normalnej wadze. Wciąż nie było jednak jasne, czy odmienny mikrobiom u osób otyłych jest przyczyną, czy konsekwencją zwiększonej masy ciała.
Aby sprawdzić, jak wygląda ta zależność, przeprowadzono proste badanie, w którym myszom z jałowymi układami pokarmowymi wszczepiano florę jelitową pobraną od otyłych myszy, a w drugim wariancie badania – od otyłych ludzi. W obu przypadkach eksperyment kończył się tym, że myszy przybierały na wadze. Trzeba jednak przy tym zaznaczyć, że sam niewłaściwy mikrobiom nie wystarczał, by myszy tyły – działo się to dopiero w kombinacji z wysokotłuszczową dietą. W grupie kontrolnej podawano jednak taką samą wysokotłuszczową dietę zwierzętom z prawidłowym mikrobiomem i nie zaobserwowano tycia.
Wniosek z tego badania jest następujący: nieprawidłowy mikrobiom znacznie podnosi tendencję do tycia przy niezbilansowanej diecie.
Zależności między florą bakteryjną, dietą i masą ciała okazały się jednak jeszcze bardziej skomplikowane niż początkowo wydawało się naukowcom. Kolejne eksperymenty wykazały, że sama nieprawidłowa dieta może w znaczny sposób pogorszyć jakość mikroflory jelitowej, a w szczególności zmniejszyć jej różnorodność.
“Jesteśmy dopiero na początku procesu poznawania, w jaki sposób bakterie, wytwarzane przez nie metabolity i sam metabolizm przyczyniają się do regulacji homeostazy” – powiedział Patrice Cani z Uniwersytetu w Louvain.
Nie jest do końca jasne, w jaki sposób mikrobiom charakterystyczny dla osób otyłych przyczynia się do tej otyłości oraz sposobu, w jaki organizm pobiera składniki odżywcze. Już w tej chwili naukowcy próbują jednak manipulować mikrobiomem w celu przywrócenia normalnej wagi ciała. “Sposoby manipulowania mikrobiomem są dość proste” – mówi Amanda Cox, immunolog z Uniwersytetu w Queensland. “To jaki jest jednak wpływ tych zmian, wciąż wymaga dalszego poznania”