Lactoral

Przetoka jelitowa i jej rodzaje: przyczyny i leczenie objawów

Body.

Przetoka jelitowa polega na wytworzeniu się nieprawidłowego połączenia narządów wewnętrznych w obrębie układu pokarmowego. Może też dotyczyć połączenia wycinka jelita z powierzchnią ciała. Jej powstawaniu sprzyjają stany zapalne jelit, a leczenie najczęściej jest trudne i długotrwałe.

Objawy choroby

Podstawowym objawem przetoki jest wydostawanie się treści jelitowej na zewnątrz przez otwór w skórze lub do narządu wewnętrznego. W konsekwencji osoba chora zaczyna tracić na wadze, ma gorączkę i odczuwa dolegliwości bólowe w okolicy brzucha. W krótkim czasie dołączają się objawy związane z utratą elektrolitów, do których należą: obrzęki kończyn, zaburzenia rytmu serca, słabość i drętwienie mięśni, bóle głowy, zmęczenie i osłabienie. Powstanie przetoki pooperacyjnej wywołuje cały szereg niepokojących objawów, które ujawniają się dopiero po 7-10 dniach od przeprowadzenia operacji. Należą do nich: przesączanie treści jelitowej do rany (w miejscy tym obserwuje się macerację skóry), dreszcze, bradykardia (zbyt wolne bicie serca, poniżej 60 uderzeń na minutę), nieprawidłowa perystaltyka jelit oraz powstanie krwiaka w ranie pooperacyjnej. W krótkim czasie dochodzi do poważnych powikłań: zaburzeń wodno-elektrolitowych, niedożywienia i zakażenia ogólnoustrojowego, które może spowodować niewydolność wielonarządową, kończącą się często zgonem pacjenta.

Rodzaje przetoki jelitowej

Przetoki dzielą się na dwie grupy: wewnętrzne i zewnętrzne. Do przetok wewnętrznych zalicza się połączenia, które nie łączą się ze skórą. Należą do nich: przetoka odbytniczo-pochwowa, krętniczo-krętnicza, krętniczo-okrężnicza, jelitowo-pęcherzowa, żołądkowo-poprzeczniczaprzetoka odbytniczo-pochwowa oraz przetoka jelita do jamy opłucnej. Do przetok zewnętrznych należą przetoki jelitowo-skórne, które polegają na połączeniu przewodu pokarmowego ze skórą.

Jak dochodzi do powstania przetoki?

Powstawaniu przetok sprzyja niedożywienie, stan zapalny przewodu pokarmowego oraz operacje przeprowadzane z powodu nagłych przypadków, zagrażających życiu pacjenta, takich, jak np. niedotlenienie, hipotonia czy hipotermia. Przetoka może powstać samoistnie, jednak najczęściej tworzy się w wyniku powikłań pooperacyjnychPrzetoka po operacji stanowi od 80 do 85% przypadków. Dotyczy to głównie interwencji chirurgicznych, związanych z uwolnieniem zrostów, niedrożności jelit oraz przeprowadzaniem zabiegu laparotomii z resekcją jelita (przy chorobie nowotworowej). Aby zapobiec powstaniu przetoki po operacji chirurgicznej (w obrębie przewodu pokarmowego) lekarze, przed planowanym zabiegiem, wykonują szereg dokładnych badań pacjenta. Sprawdza się między innymi parametry morfologiczne krwi, poziom glikemii oraz objętość wyrzutu serca. Aby ustrzec się zapalenia, przed operacją pacjent otrzymuje profilaktycznie, dożylnie antybiotyki. Do przetok dochodzi również w chorobie Leśniowskiego-Crohna oraz w wyniku uszkodzeń popromiennych (naświetlania stosowane w leczeniu nowotworów). Przetoki towarzyszące chorobie Crohna, mogą być jelitowo-pęcherzowe lub wystąpić pomiędzy pętlami jelita. Mechanizmy tworzenia się przetok są różne. Na przykład ropień jelita grubego, jeśli nie zostanie w porę wyleczony, może rozszerzyć infekcję na sąsiednie tkanki, co w efekcie spowoduje powstanie przetoki. Będzie to przetoka skórna – łącząca skórę z kanałem odbytu. W wyniku urazu okołoporodowego może powstać przetoka odbytniczo-pochwowa.

Diagnostyka

Właściwie po każdym zabiegu chirurgicznym, przeprowadzanym w obrębie przewodu pokarmowego, należy liczyć się z możliwością powstania przetoki. Dlatego pacjent po operacji podawany jest wnikliwej obserwacji. Wszelkie symptomy mogące świadczyć o rozwoju choroby wymagają szczegółowej analizy. Ocenia się charakter zawartości drenu i wyciek z rany, a przede wszystkim jego zabarwienie i objętość. Jeśli np. w drogach rodnych lub pęcherzu moczowym pojawi się powietrze bądź treść jelitowa, świadczy to o przetoce układu moczowo-płciowego. W rozpoznaniu choroby oraz lokalizacji i wielkości przetoki wykonuje się szereg specjalistycznych badań. Należą do nich: badanie bakteriologiczne krwi, USG przewodu pokarmowego, pasaż jelita cienkiego (badanie radiologiczne z kontrastem), tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny.

Leczenie

W leczeniu przetoki najważniejsze jest jak najszybsze jej zamknięcie oraz odtworzenie ciągłości przewodu pokarmowego pacjenta. Przeprowadza się to zazwyczaj chirurgicznie, ale w przypadku chorych, u których nie występują objawy zakażenia i wyciek treści pokarmowych jest niewielki, stosuje się leczenie farmakologiczne. Pacjenta odżywia się pozajelitowo, co znacznie zwiększa szanse na samoistne wygojenie się przetoki. Ważne jest również wyrównanie niedoborów wodno-elektrolitowych oraz przywrócenie równowagi flory bakteryjnej przewodu pokarmowego za pomocą probiotyków. Skóra wokół otworu zewnętrznego przetoki powinna być dokładnie oczyszczana i dezynfekowana, aby nie dopuścić do uszkodzeń i nadżerek. Rokowania są różne, w zależności od przyczyn, które ją wywołały oraz wieku i kondycji pacjenta. Osoby cierpiące na schorzenie Leśniowskiego-Crohna, chorobę nowotworową oraz po radioterapii mają małą szansę na wyleczenie bez resekcji chorego odcinka jelita. Przetoka okołoodbytnicza nieleczona odpowiednio może w krótkim czasie doprowadzić do sepsy.

Flora bakteryjna jelit odgrywa istotną rolę w zachowaniu dobrego zdrowia całego organizmu, a w szczególności przewodu pokarmowego. Aby nie dopuścić do stanów zapalnych jelit, które mogą doprowadzić do poważnych kłopotów zdrowotnych (przetoki, zespół jelita drażliwego, choroba Leśniowskiego-Crohna), warto uzupełniać dietę w probiotyki, wspomagające florę bakteryjną jelit, szczególnie zimą i po antybiotykoterapii. Badania naukowe in vitro potwierdzają ich skuteczność w łagodzeniu zaburzeń funkcjonowania mikroflory jelitowej człowieka i wzmocnieniu jego odporności.

Exit mobile version