Lactoral

Martwicze zapalenie jelit u noworodków, dzieci i dorosłych

Martwicze zapalenie jelit u noworodków, dzieci i dorosłych

Zanieczyszczone środowisko, stres, choroby i wiele innych czynników sprawiają, że rodzi się wiele wcześniaków. Współczesna medycyna potrafi jednak sprawić, że przeżywają dzieci coraz krócej noszone w brzuchu mamy i noworodki o coraz niższej wadze urodzeniowej. Wcześniaki muszą się zmagać z różnymi problemami, ponieważ ich organizmy nie są jeszcze w pełni ukształtowane, nie wszystkie narządy i układy w pełni wykształciły się, przez co takie malutkie dzieci nie potrafią się w pełni bronić przed negatywnym wpływem otoczenia. Niektóre choroby są typowe dla wcześniaków i na pewno należy do nich martwicze zapalenie jelit, czyli NEC (z ang. necrotising enterocolitis).

Jakie są przyczyny NEC u noworodków?

Martwicze zapalenie jelit u noworodków, czyli NEC, dotyczy w znacznej większości wcześniaków, ale może też sporadycznie pojawić się w przypadku dziecka donoszonego. Niestety jest to bardzo groźna przypadłość obciążona dużą śmiertelnością, sięgającą nawet 30–50%. Jednakże NEC nie zdarza się bardzo często: tylko około 5% wcześniaków dotyka ta choroba. Im są młodsze, tym większe ryzyko wystąpienia NEC. Martwica jelit spowodowana bywa u dzieci całym szeregiem przyczyn. Jeśli występuje na skutek wcześniactwa, zazwyczaj łączy się ją z niską masą urodzeniową i nieukształtowanym jeszcze systemem immunologicznym. Niedotlenienie okołoporodowe, niedokrwienie, zakażenia bakteryjne czy siniczna wada serca także mogą powodować NEC. Choroba ta może też być spowodowana karmieniem mieszankami modyfikowanymi lub w razie zaistniałej potrzeby karmieniem enteralnym.

Jak dochodzi do martwiczego zapalenia jelit?

Zbyt wcześnie urodzone dzieci przebywają jeszcze przez jakiś czas na oddziale neonatologicznym, są bardzo dokładnie badane i obserwowane przez lekarzy. Dzięki temu można szybko interweniować, bo pierwsze objawy NEC często pojawiają się już w 4. dniu po urodzeniu. Niedotlenienie i niedokrwienie jelit albo czynniki zakaźne mogą sprawić, że komórki błony śluzowej obumierają. Powstają wtedy zmiany martwicze w jelicie. Może dochodzić do nich także dlatego, że brak naturalnej bariery ochronnej, niewielkie wydzielanie enzymów i słaba motoryka jelit wcześniaka sprzyjają zaleganiu treści pokarmowej w jelitach. To z kolei prowadzi do uszkodzenia śluzówki i przenikania przez nią bakterii.

Jakie są objawy NEC?

Martwicze zapalenie jelit u dziecka daje zarówno objawy z przewodu pokarmowego, jak i ogólne objawy związane ze stanem zapalnym. Na początek pojawiają się wzdęcia brzuszka i jego tkliwość, brak perystaltyki jelit. Stolce noworodka zawierają krew, czasem występują wymioty, a do tego brzuch malucha może zsinieć. W diagnostyce radiologicznej widoczne jest wówczas nieprawidłowe rozmieszczenie gazów jelitowych oraz powietrze w różnych miejscach na późnym etapie zaawansowania martwicy. Do tego dochodzą objawy charakterystyczne dla stanów zapalnych: apatia, kwasica metaboliczna, gorączka i zaburzenia oddychania. Poważne powikłania, do których może dojść przy tym schorzeniu, to przede wszystkim perforacja jelita, wstrząs oraz zapalenie otrzewnej.

Jak leczyć dziecko w przypadku zdiagnozowania NEC?

Reagowanie na martwicze zapalenie jelit u noworodków i zastosowane metody leczenia zależą przede wszystkim od stadium zaawansowania choroby. Należy głównie działać zachowawczo i odstawić żywienie doustne, aby jelita miały szansę zregenerować się, wrócić do formy i podjąć prawidłową pracę. W kroplówce lub sondzie noworodek otrzymuje wtedy antybiotyk, elektrolity i inne potrzebne składniki. Jednocześnie leczone jest niedotlenienie. W ten sposób usuwa się kwasicę z organizmu, a odpowiednią wentylację wspomagają środki farmakologiczne.

W przypadkach ciężkich, kiedy istnieje realne zagrożenie perforacją jelita cienkiego lub zapaleniem otrzewnej, lub już doszło do perforacji, lekarze decydują się na leczenie chirurgiczne. Podczas operacji chirurg zszywa miejsce perforacji lub wycina martwiczo zmienione fragmenty jelita. Zabieg ten wykonuje się, aby zapobiec posocznicy, która realnie zagraża życiu w sytuacji zakażenia organizmu.

Zapalenie jelit u dzieci i dorosłych

W przypadku nieco starszych dzieci i osób dorosłych zapalenie jelit może być spowodowane różnymi przyczynami. Wśród najczęstszych warto wymienić wirusowe (rotawirusy) i bakteryjne (SalmonellaShigella) zakażenia przewodu pokarmowego. Wówczas choroba ma bardzo ostry przebieg. Chory ma nudności, wymioty, silną biegunkę i gorączkę. Dziecko w tej sytuacji szybciej się odwadnia, więc trzeba dbać, by przyjmowało dużo płynów. W cięższych przypadkach trzeba je hospitalizować, a w zakażeniach bakteryjnych należy wspomagać leczenie antybiotykiem.

Do chorób związanych z zapaleniem jelit u dzieci i dorosłych zaliczamy także zespół jelita drażliwego, który objawia się bólem brzucha i zaburzeniami wypróżnień. Jeśli do bólu dochodzą biegunki i krew w stolcu, może to wskazywać na nieswoiste zapalenie jelita grubego lub chorobę Leśniowskiego-Crohna. Zapalenie wyrostka robaczkowego z kolei objawia się silnym bólem i wysoką gorączką, a pomocy należy upatrywać w interwencji chirurgicznej.

Kiedy dochodzi do perforacji jelita?

Perforacja jelita polega na pęknięciu jelita, czyli przerwaniu wszystkich jego warstw. W jej wyniku treść pokarmowa przedostaje się do jamy brzusznej, co grozi zapaleniem otrzewnej. Perforacja zawsze wymaga szybkiej interwencji chirurgicznej, w przeciwnym wypadku może skończyć się śmiercią. Najczęściej przerwanie jelita jest wynikiem choroby wrzodowej dwunastnicy lub żołądka albo urazu mechanicznego. Perforacja jelita grubego, czyli okrężnicy, powodowana bywa z kolei zapaleniem uchyłków, chorobą nowotworową, zakażeniem czy powikłaniem po kolonoskopii. W przypadku pęknięcia jelita cienkiego oraz perforacji jelita grubego objawy są podobne i mają ostry przebieg. Są to przede wszystkim: ostry ból brzucha, nudności i wymioty, wzdęcia, krwawa biegunka, zwolnione tętno, bezdech i gorączka. W tej sytuacji natychmiast trzeba szukać pomocy lekarza.

Jelita zarówno u noworodków, nieco starszych dzieci, jak i w przypadku osób dorosłych narażone są na różnego typu niebezpieczeństwa. Należy więc o nie dbać i nie bagatelizować nawet najmniejszych objawów, takich jak biegunka, wymioty czy silne bóle brzucha. Od stanu jelit zależy nasze zdrowie i życie.

Exit mobile version